Niet Aangeboren Hersenletsel
Niet Aangeboren Hersenletsel, kortweg NAH, is een verzamelnaam voor alle vormen van hersenletsel die ontstaan zijn ná de geboorte. Het gaat hierbij om blijvende of tijdelijke schade aan de hersenen, die het gevolg is van bijvoorbeeld een ongeval, beroerte, hersenbloeding, infectie of ziekte. In tegenstelling tot aangeboren hersenletsel, dat al tijdens of vlak na de geboorte aanwezig is, ontstaat NAH op latere leeftijd en kan het leven van iemand plotseling of geleidelijk ingrijpend veranderen.
Oorzaken van NAH
NAH kan verschillende oorzaken hebben, die grofweg in twee categorieën vallen:
1. Traumatisch hersenletsel:
- Verkeersongevallen
- Vallen of een harde klap op het hoofd
- Sportongevallen
- Mishandeling
2. Niet-traumatisch hersenletsel:
- Beroerte (herseninfarct of hersenbloeding)
- Hersenontsteking of hersenvliesontsteking
- Hersenoperaties of complicaties na medische ingrepen
- Tumoren in of rond de hersenen
- Zuurstoftekort (bijvoorbeeld na een hartstilstand)
- Vergiftiging of overmatig alcohol-/druggebruik
Gevolgen van NAH
De gevolgen van NAH verschillen sterk per persoon en hangen af van de plaats en ernst van het letsel. Ook de leeftijd waarop het letsel ontstaat speelt een rol. Vaak is er sprake van een combinatie van lichamelijke, cognitieve, emotionele en sociale veranderingen. Veelvoorkomende gevolgen zijn:
- Vermoeidheid en snel overprikkeld zijn
- Problemen met geheugen, concentratie en plannen
- Vertraagd denken of moeite met complexe informatie
- Veranderingen in gedrag, zoals impulsiviteit of apathie
- Emotionele veranderingen zoals somberheid, angst of stemmingswisselingen
- Spraak- of taalproblemen (afasie)
- Lichamelijke beperkingen, zoals verlamming of coördinatieproblemen
Deze gevolgen zijn vaak niet direct zichtbaar voor de buitenwereld, maar kunnen het dagelijks functioneren sterk beïnvloeden. Mensen met NAH ervaren dan ook vaak onbegrip vanuit hun omgeving.
Leven met NAH
Het leren omgaan met NAH vraagt tijd, geduld en passende ondersteuning. Zowel de persoon met NAH als de directe omgeving (zoals familie, vrienden en collega’s) moeten vaak wennen aan een nieuwe realiteit. Revalidatie, begeleiding en psycho-educatie kunnen helpen bij het herstellen en hervinden van balans in het leven.